Op het moment dat hij op een veiling in 2018 zijn eigen schilderij ter waarde van 1 miljoen euro door de versnipperaar haalde, was iedereen over de hele wereld in shock: ‘We zijn geBanksyd’, zei Alex Branczik van veilinghuis Sotheby’s. De mysterieuze Banksy, van wie zijn identiteit nog altijd geheim is, staat erom bekend zijn publiek in de maling te nemen. In het Modern Contemporary Museum Amsterdam (Moco) is nu een tentoonstelling te zien met 50 originele werken van Banksy. De tentoonstelling is samengesteld uit verschillende privécollecties.

Mysterieuze straatartiest

Wie is Banksy? Dat weet bijna niemand. Er gaan veel geruchten rond over zijn identiteit, maar niemand weet het zeker. Wat we wel weten is dat hij een geniaal straatartiest is, die op een hele unieke manier bepaalde onderwerpen bespreekbaar maakt. Banksy is in de eerste instantie bekend geworden om zijn grote graffiti kunstwerken op (illegale) plekken. Banksy is tegen misbruiken van geld, macht en wapens. Hij wil met zijn werk de negativiteit in de wereld veranderen. door extreme thema’s van geweld, toezicht en machtsmisbruik te gebruiken, en dit ook op een extreme manier te presenteren, communiceert de straatartiest dat de wereld moet veranderen. Banksy staat voor vrijheid, en zoekt met zijn kunst regelmatig de grens op. Met behulp van verschillende materialen, technieken en een minimaal kleurenpalet, brengt hij maatschappelijk relevante onderwerpen aan het licht. Met humor probeert hij het publiek naar zijn kunst te lokken, waardoor het publiek automatisch geconfronteerd wordt met de onderliggende boodschap. Zijn kunst heeft een doel: de wereld moet veranderen! En wij zijn de oplossing.

Banksy’s bekendste en grootste werken

Blijkbaar is er een marathon bezig door Amsterdam, waardoor de weg naar het Moco Museum (dat aan het museumplein ligt) afgesloten is. De verkeersleiders hebben een vernuftige, maar langzame, manier gevonden om de menigte toch over te laten steken. Na drie kwartier was de kudde mensen aan de overkant van de straat. Tijdens het reserveren op de website voor de tentoonstelling moest je een tijdsslot aanvinken zodat het niet te druk wordt in het museum. Het gebouw is redelijk klein en wordt snel benauwd. Maar om dit tijdsslot leken de medewerkers niets te geven, want na het scannen van de QR-code op het ticket kon je zo doorlopen (ook als je bijna een uur te laat bent). Wat inderdaad het effect gaf van veel mensen die in kleine ruimtes langs elkaar heen probeerde te komen om de kunstwerken van Banksy te bewonderen.

Bij de ingang werd geadviseerd om op de eerste verdieping te beginnen. Daar heb je drie kamers met elk een eigen thema: laugh now, anti-capitalism en heavy impact. Het museum heeft een gratis audiotour beschikbaar gesteld waarin je naar achterliggende informatie over bepaalde kunstwerken kunt luisteren. In de kamer met het thema ‘anti-capitalism’ hangt één van zijn bekendste kunstwerken: Girl and Balloon. Toen het werk ‘Girl and Balloon’ in 2018 geveild werd, heeft Banksy in de lijst een versnipperaar gebouwd. Nadat het schilderij voor één miljoen euro verkocht is, is het schilderij voor de helft versnipperd, en hierdoor qua waarde verdubbeld. 

Een van zijn meest verdrietige werken is ook te zien in het Moco Museum: ‘Kids on guns’. Dit is een van de weinige kunstwerken waarin hij zijn typische humor achterwege heeft gelaten. De zwarte silhouetten van de kinderen die op een berg met pistolen staan, steken af tegen de rode ballon op het schilderij. De kinderen zelf lijken niet verdrietig te zijn, misschien ziet iemand uit de verte de rode ballon en kan diegene komen helpen. Hiermee wil Banksy laten zien dat er altijd hoop is.

In plaats van wapens een bos bloemen

Het werk wat centraal staat in de tentoonstelling is de Beanfield met een indrukwekkende afmeting van 2,5 – bij 3,5 meter. Dit schilderij hangt op de begane grond, waar nog twee kamers te vinden zijn waarin kunst van Banksy tentoon wordt gesteld. Op het grote doek zijn vier soldaten afgebeeld die door het gras huppelen. In plaats van een wapen hebben de soldaten een bos bloemen in hun hand. Hiermee verzet Banksy zich op een humoristische manier tegen oorlog en wapengebruik.

Op de bovenste verdieping hangen werken van onder andere Keith Haring, Kaws en Andy Warhol. Dit zijn een aantal grote inspiratiebronnen van Banksy. Allemaal zijn het kunstenaars die zijn begonnen als straatartiesten. Stuk voor stuk hebben zij een unieke stijl, en zetten zij zich op een bepaalde manier af tegen de huidige maatschappij. Maar nog nooit heeft iemand eerder een versnipperaar in de fotolijst verstopt.

Tekst en foto: Nikola van Krieken