Deze week is de landelijke Boskalis Beach Cleanup Tour van Stichting De Noordzee in Cadzand en op Schiermonnikoog van start gegaan. Vijftien dagen lang maken ruim 1.700 vrijwilligers jaarlijks de stranden langs de Nederlandse Noordzeekust schoon. Op donderdag 15 augustus worden in Zandvoort de eindresultaten van de Tour bekendgemaakt.

Zwerfafval op het strand en in zee is nog altijd een groot probleem. De afgelopen tien jaar werd er dankzij de landelijke opruimactie ruim 100.000 kilo afval van het strand geraapt. Stichting De Noordzee wil niet alleen opruimen, maar het afvalprobleem bij de bron aanpakken. Speciale aandacht is er voor de grote vervuiler op populaire stranden: de sigarettenpeuk.

Van opruimen naar oplossen

Gemiddeld kom je in Nederland op 100 meter strand 282 stuks afval tegen. Ter vergelijking, het Europese streefcijfer per 100 meter voor 2030 is 20. Zwerfafval in zee en op de stranden blijft nog altijd een groot probleem. Afval vervuilt het water en bedreigt het zeeleven. Dieren zien afval aan voor voedsel of raken erin verstrikt. Opruimen helpt om aandacht te vestigen op het probleem, maar de oplossing ligt in het aanpakken van de bron. Ewout van Galen, directeur van Stichting De Noordzee: ‘Uit ons meerjarig onderzoek naar strandafval blijkt dat de Noordzee steeds schoner wordt, maar het probleem is helaas nog lang niet verdwenen. Sinds 2001 hebben we enorm veel kennis verzameld over de hoeveelheid, samenstelling en herkomst van het afval. Die kennis gaan we nu effectiever inzetten voor preventie om het afval bij de bron aan te pakken. Daarom zijn we, naast de Tour, een nieuw project gestart: ‘Meet Mee’. Met dit project, waarbij wederom vrijwilligers betrokken zijn, verzamelen we data om betere beleidsmaatregelen te kunnen treffen.’

Grootste vervuiler

Dit jaar vraagt Stichting De Noordzee speciale aandacht voor vervuiling door sigarettenpeuken. Op populaire stranden in Nederland zijn sigarettenpeuken het meest gevonden afval. Vorig jaar werden er tijdens de Tour maar liefst 27.854 peuken opgeruimd, wat volgens Stichting De Noordzee slechts een fractie is van het totale aantal peuken op het strand. Peuken bestaan voor 95 procent uit plastic en bevatten allerlei giftige stoffen, zoals kwik, nicotine en lood. Eenmaal in het milieu valt de peuk uiteen in vervuilende plastic micro- en nanodeeltjes. Één peuk kan wel duizend liter zeewater vervuilen. Peuken worden ook vaak aangetroffen in de maag van vissen, zoogdieren en vogels.

 Rookvrije stranden

Steeds meer kustgemeenten voeren rookvrije stranden in en Stichting De Noordzee ziet dit aantal graag groeien. Sebastiaan Verkade, projectleider van de Tour, zegt: ‘Rookvrije stranden zijn goed voor mens, dier en natuur. We juichen de komst van meer rookvrije stranden van harte toe. De teller staat nu op vier gemeenten, maar dat aantal moet echt verder omhoog. Vanuit Stichting De Noordzee helpen we gemeenten graag met kennis en advies om de noodzakelijke overstap naar een rookvrij strand te maken. In diverse Europese landen, zoals Spanje, zijn succesvolle experimenten met rookvrije stranden uitgevoerd. Dit heeft geleid tot een vermindering van sigarettenpeuken op het strand.’

Vrijwilligers in actie

Meer dan 1.700 vrijwilligers lopen mee om de stranden op te ruimen. Verkade: “Zonder vrijwilligers, geen Tour. Het is ieder jaar weer bijzonder om te zien hoeveel mensen de zee een warm hart toe dragen en zich inzetten voor een schonere Nederlandse Noordzeekust”. Raisa Mooseker, vrijwilliger: ‘Deelname aan de Boskalis Beach Cleanup Tour is voor mij heel belangrijk, omdat ik mijn leefomgeving schoner en mooier wil achterlaten. We moeten er samen wat van maken!’  

 Over Stichting De Noordzee

Stichting De Noordzee is al meer dan veertig jaar dé organisatie als het gaat om bescherming en duurzaam gebruik van de Noordzee. Als onafhankelijke natuurorganisatie streeft de stichting naar een schone en gezonde zee, waar natuur altijd het uitgangspunt is voor de menselijke activiteiten die er plaatsvinden. Het doel is een gezond, weerbaar en veerkrachtig ecosysteem. De organisatie komt op voor de Noordzee en werkt samen met andere partijen aan oplossingen voor huidige en toekomstige uitdagingen op de Noordzee. De jaarlijkse landelijke strandschoonmaakactie, de Boskalis Beach Cleanup Tour, is mogelijk dankzij de steun van de hoofdsponsor Boskalis en vele andere partners.

Foto: Lize Kraan