Hoeveel persoonlijke data worden er verzameld en wat gebeurt daar eigenlijk mee? Na steden als Berlijn, New York, Londen en San Francisco is de internationale tentoonstelling genaamd ‘The Glass Room’ nu ook in Amsterdam te zien. Veertien kunstwerken over data en privacy staan opgesteld in de Openbare Bibliotheek Amsterdam Oosterdok (OBA Oosterdok). Tijdens deze expositie onderzoek je de reis van jouw persoonlijke gegevens op het internet.

Hightech pop-up store of kunst?

In de eerste instantie lijkt de expositie een hightech pop-up store waar de nieuwste glimmende digitale producten klaarliggen. Maar als je dichterbij komt blijken het 14 kunstwerken die vragen oproepen over onderwerpen als algoritmes, data, en de verspreiding ervan. Je leert tijdens de tentoonstelling bijvoorbeeld wat grote bedrijven als Google en Amazon opslaan van hun gebruikers.

De kunstwerken zijn opgesteld in de OBA. Dit is lijkt misschien niet de meest voor de hand liggende plek voor een expositie, maar niets is minder waar: bibliotheken zien datawijsheid en digitale vaardigheden bevorderen namelijk als één van hun maatschappelijke opgaven, vertelt Lianne Kraak (communicatieadviseur OBA).

‘Bibliotheken willen mensen in staat stellen om actief vaardig en weerbaar te kunnen bewegen in de online informatiesamenleving. Wie digitaal vaardig is, verkent nieuwe digitale mogelijkheden en benut de kansen die technologie biedt, maar kent ook de risico’s, maakt bewuste keuzes en beschermt zichzelf. The Glass Room maakt bezoekers op een speelse manier bewust van de impact die technologie heeft op het dagelijks leven van ons allemaal’, aldus Kraak.

Haar favoriete kunstwerk dat te zien is in de OBA, is ‘Networked Optimization’ van de Italiaanse kunstenaar Silvio Lorusso en met hulp van Amazon Kindle-gebruikers. Op het oog niets bijzonders: drie populaire Engelse zelfhulpboeken op een sokkel. Wie erin bladert, ziet veel lege pagina’s met af en toe een zin of alinea. Dat zijn precies de populaire highlights die door de meeste Kindle-gebruikers digitaal zijn onderstreept. Deze passages worden namelijk automatisch opgeslagen in de datacenters van Amazon.

Bewustwording

Het doel van de tentoonstelling is om men bewust te laten worden van hun onlinegedrag. ‘De kunstwerken gaan niet over goed of slecht, maar dat men bewust wordt van wat zij online delen, wat de gevolgen hiervan zijn en wat er van hun persoonlijke leven online wordt bewaard. De verschillende kunstwerken geven bijvoorbeeld inzicht in de hoeveelheid persoonlijke data die er op de achtergrond wordt verzamelend. Dat zet je aan het denken over jouw datasporen. Hoeveel is er van jou bekend en wordt er van jou bewaard? Misschien krijg je door de tentoonstelling wel behoefte aan een digitale detox’, aldus de communicatieadviseur.

De expo is bedoeld voor iedereen: studenten die tijdens hun pauze een rondje lopen, schoolklassen die een rondleiding krijgen, maar ook mensen met een tech-achtergrond die gericht naar The Glass Room komen. De reacties zijn positief: mensen vinden het een belangrijke tentoonstelling, en beseffen dat The Glass Room thema’s aansnijdt die de hele maatschappij aangaan. De gesprekken gaat meteen de diepte in: wat zijn je online principes en wat vind je belangrijk?

En zo’n moderne expositie over de technologie van tegenwoordig, kan natuurlijk niet achterblijven met een online tour. Op de website van de bibliotheek kan men een 180 graden versie van The Glass Room zien.

De tentoonstelling is nog te zien t/m 16 januari 2022, en is gratis te bezoeken

www.oba.nl/theglassroom

Tekst: Nikola van Krieken